Henryk IV Prawy ks. Żagański Piast b. > 1258 d. 22 styczeń 1290
From Rodovid PL
| Ród | Piastowie |
| Płeć | Mężczyzna |
| Imię i nazwisko (po urodzeniu) | Henryk IV Prawy ks. Żagański Piast |
| Wiki-strona | wikipedia:pl:Henryk_IV_Prawy |
Lista wydarzeń
> 1258 urodzenie:
1287 ? 1288 ślub: ♀ Matylda Brandenburska [Brandenburscy] b. 1270? d. <1 czerwiec 1298
1288 - 22 styczeń 1290 nadanie tytułu: князь Польши, 30-й
22 styczeń 1290 śmierć:
Notatki
Henryk IV Prawy, także Henryk IV Probus (ur. 1257 lub 1258, zm. 23 czerwca 1290) – książę wrocławski w latach 1270-1290, książę krakowski w latach 1288-1290.
Henryk IV był jedynym synem księcia wrocławskiego Henryka III Białego i Judyty mazowieckiej. Dosyć wcześnie osierocony przez ojca (w 1266 r.) Henryk znalazł się pod opieką stryja arcybiskupa Salzburga Władysława. Nie mogąc się stale opiekować małoletnim bratankiem będący w ciągłych rozjazdach pomiędzy Salzburgiem i Wrocławiem Władysław wysłał w 1267 r. Henryka do Pragi na dwór czeskiego króla Przemysła Ottokara II, który też od 1270 r. tj. od śmierci arcybiskupa przejął formalnie regencję w księstwie. Po śmierci stryja (który przekazał młodemu księciu w testamencie wszystkie swoje uprawnienia) Henryk powrócił do kraju, gdzie znalazł się pod bezpośrednią opieką późniejszego najbliższego doradcy księcia – będącego dotąd na służbie Przemysła Szymona Gallicusa. W młodości Henryk otrzymał staranne wykształcenie, o czym świadczyć może jego późniejsze zainteresowanie kulturą rycerską i poezją. Kilka lat po śmierci został uwieczniony w Kodeksie heidelberskim (Kodeksie Manesse) jako Henryk von Pressela, zwycięzca turnieju rycerskiego. Zamieszczono też dwie pieśni jego autorstwa (w jęz. niem.) jako minnesingera. Współpraca z władcą czeskim początkowo układała się wzorowo. W 1271 r. Henryk uczestniczył w wyprawie zbrojnej przeciwko Węgrom, co sprowadziło wkrótce na księstwo wrocławskie napad sprzymierzonych z Arpadami książąt wielkopolskiego i małopolskiego. Za pełnoletniego syna Henryka III uznano dopiero w 1273 r. i z miejsca książę zaczął prowadzić bardziej niezależną politykę zawierając jako przeciwwagę przyjazne stosunki z księciem opolskim Władysławem i poznańskim Przemysłem II[1]. Henryk IV aktywne wspierał Przemysła Ottokara II również w 1276 r., kiedy oddziały posiłkowe Wrocławian walczyły w Czechach z wojskami króla rzymskiego Rudolfa z Habsburga. Klęska króla czeskiego nie zachwiała wiernością Prawego i to pomimo ofiarowywanego od Rudolfa tytułu księcia Rzeszy w zamian za odstąpienie od sojuszu z Czechami.
Z osłabienia siły militarnej możnego protektora Henryka króla czeskiego próbował skorzystać książę legnicki Bolesław II Rogatka. Już na początku lat siedemdziesiątych wysunął on żądania do jednej trzeciej księstwa wrocławskiego, jako należnego mu spadku po zmarłych braciach Henryku III Białym i Władysławie. Henryk IV będąc jednak pewnym poparcia Ottokara II odmówił zdecydowanie na wszelkie próby zmniejszenia jego terytorium. W 1277 roku Bolesław postanowił przejść do działania napadając na przebywającego w Jelczu Henryka i uwożąc go do Wlenia[2]. Jak zwykle w takich sytuacjach bywa, trudną sytuację księcia wrocławskiego próbowali wykorzystać książę wielkopolski Bolesław Pobożny i margrabia brandenburski Otto V Długi. Na szczęście reakcja takowa nie była powszechna. W obronie swojego władcy możni wrocławscy zaczęli zbierać rycerstwo, sprawy Prawego zdecydowali się również bronić Przemysł II Wielkopolski i brat stryjeczny Henryka – jego imiennik Henryk III Głogowczyk. Król czeski ograniczył się niestety tylko do gorączkowych apeli i próśb o uwolnienie. Do rozstrzygającej krwawej bitwy pomiędzy oddziałami koalicji i Bolesława Rogatki doszło 24 kwietnia 1277 w bitwie pod Stolcem[3]. Zwycięstwo przypadło stronie legnickiej dzięki odwadze i talentom militarnym syna Rogatki Henryka V Brzuchatego – Przemysł II i Henryk III znaleźli się w niewoli. Wolność Henryk IV Prawy razem z niefortunnymi obrońcami odzyskał dopiero pod koniec roku, kiedy zdecydował się zaakceptować wyniki rozmów Przemysła Ottokara z jego przeciwnikami. Ostatecznie Prawy został zmuszony oddać Rogatce jedną szóstą księstwa ze Środą Śląską na czele, Ottonowi V w zastaw Krosno Odrzańskie (uzyskane od książąt głogowskich w 1273 lub 1274 r.), wreszcie Bolesławowi Pobożnemu okup pieniężny.
Od dziadków do wnuków
