Piotr Kmita (Sobieński) b. 1477 d. 31 październik 1553

From Rodovid PL

Osoba:395700

Ród	Kmitowie
Płeć	Mężczyzna
Imię i nazwisko (po urodzeniu)	Piotr Kmita
Inne nazwiska	Sobieński
Rodzice ♂ Stanisław Kmita Sobieński [Kmitowie] b. 1450? d. 5 maj 1511 ♀ Katarzyna Tarnowska (Kmita) [Tarnowscy] b. 1469 d. 5 czerwiec 1496
Wiki-strona	wikipedia:pl:Piotr_Kmita_Sobieński

Lista wydarzeń

1477 urodzenie:

ślub: ♀ Barbara Herburt (Kmita) [Herburt] d. 1580

31 październik 1553 śmierć:

Notatki

Piotr Kmita Sobieński herbu Szreniawa, (łac. Petrus Kmita de Wisnicze, Petrus Cmitha in Wissnicze, również, Kmitha , ukr., Кміта Петро, słow., węg. Peter Kmita ) z Sobnia, (ur. 1477, zm. 31 października 1553) – hrabia, marszałek wielki koronny od 1529, wojewoda i starosta krakowski, starosta spiski (1522-1553), starosta przemyski, starosta koleński, kasztelan sandomierski, jeden z najbogatszych i najbardziej wpływowych ludzi w ówczesnej Polsce. Właściciel dóbr leskich, które do śmierci (w 1553 r.) dziedziczył wraz ze Stuposianami i innymi miejscowościami w Bieszczadach. Był dziedzicem 28 wsi, min. Wiśnicza i Sobienia oraz wielu majątków królewskich m.in. Lipnicy Murowanej. Był młodszym synem Stanisława Kmity i Katarzyny z Tarnowskich, mężem Barbary Kmity (odziedziczyła po nim m.in. Lesko, Zagórz), wnukiem Jana Kmity oraz szwagrem Jana Herburta. Wykształcony i gorący zwolennik Erazma z Rotterdamu.

Tytuły łacińskie

Petrus Cmitha comitus a Vyssnycze, palatinus et capitaneus Cracoviensi, regni Poloniae supremus marsalcus ac Scepusiensi, Premisliensi, Sandecensem et Colensi capitaneus (1540).

Młodość spędził na dworze cesarza Maksymiliana I, gdzie odznaczał się męstwem w jego wojsku i nabrał humanistycznej ogłady. Walczył z Tatarami w bitwie pod Wiśniowcem 1512 i z Rosjanami w bitwie pod Orszą, w 1520 brał udział w wojnie z zakonem krzyżackim(1520). W 1518 został marszałkiem nadwornym koronnym, w 1522 był posłem Polski na sejm Rzeszy w Norymberdze. W 1524 pobił wojska tureckie pod Trembowlą. W 1520 roku Piotr Kmita Sobieński otrzymał od króla Zygmunta I prawo pobierania myta w Ustjanowej na utrzymanie drogi w należytym stanie. Był jednym z najbardziej zaufanych stronników królowej Bony Sforzy, wspierał jej plany powołania na Węgrzech stronnictwa narodowego przeciwko Habsburgom, potem ze szlachtą walczącą o przywileje, w końcu z Zygmuntem Augustem. Udał się na Węgry by wesprzeć Jana Zapolyę. Wszedł do tzw. triumwiratu przy Bonie, obok Piotra Gamrata i Andrzeja Krzyckiego. W 1532 został dzięki Bonie kasztelanem sandomierskim, w 1533 starostą krakowskim. W 1535 dostał województwo sandomierskie, które w 1536 zamienił na krakowskie. W 1523 otrzymał od cesarza Karola V, tytuł hrabiego na Wiśniczu. W polityce wewnętrznej chociaż był stronnikiem Bony, jednakowoż stał się trybunem średniej szlachty. Toczył spór Zygmuntem Augustem, sprzeciwiając się poślubieniu przez króla Barbary Radziwiłłówny. Na sejmie w r. 1550 dokonał zasadniczego zwrotu; stając po stronie władcy, a 24 sierpnia, uroczyście podejmował Zygmunta z Barbarą na zamku wiśnickim. Był mecenasem kultury, jego dwór w Wiśniczu był jednym z najświetniejszych ośrodków polskiego renesansu, gromadząc najwybitniejsze umysły epoki spośród prawników, pisarzy i poetów. Jego sekretarzem był m.in. Stanisław Orzechowski, a dworzaninem Marcin Bielski, Kmita finansował wydawanie wierszy Klemensa Janicjusza. Wzbudzał podziw u współczesnych w całej Europie - Erazm z Rotterdamu dedykował mu swoje dzieła. Był zdecydowanym przeciwnikiem Reformacji, bogato uposażając wiele świątyń katolickich. Kmita zmarł bezpotomnie na zamku krakowskim 31 października 1553 r. a pogrzeb odbył się miesiąc później. Pochowany został w nie istniejącej już dziś kaplicy św. Antoniego w katedrze wawelskiej, w mauzoleum rodzinnym.